آیا به سفر اعتیاد پیدا کرده‌اید؟

آیا به سفر اعتیاد پیدا کرده‌اید؟

شاید برای برخی خوشایند نباشد؛ اما سفر کمی شبیه به موادمخدر است. نخستین‌بار که به سفر می‌روید و از آن لذت می‌برید، دوست دارید سفرتان را طولانی‌تر کنید. به مرور علاوه‌بر افزایش طول سفرتان، بر تعداد دفعات آن نیز می‌افزایید. پس از مدتی درمی‌یابید که نمی‌توانید برای دوره‌ زمانی طولانی، سفر را از زندگی روزمره‌تان حذف کنید و در آخر روزی چشم باز می‌کنید و با تمام وجود آثار اعتیاد به سفر را در خود می‌یابید.

تعریف اعتیاد

در بیشتر منابع اعتیاد اینگونه تعریف شده است: اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن به مصرف مکرر مواد اعتیادآور است؛ در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد. همانطور که در بالا اشاره شد، معمولا در تعریف اعتیاد، آن را وابستگی روانی یا فیزیولوژیک فرد مبتلا (معتاد) به مصرف غیرطبیعی و غیرمجاز برخی مواد مانند الکل دانسته‌اند اما حقیقت اعتیاد، وابستگی بیمارگونه به هر چیزی می‌تواند باشد؛ نه صرفا به مواردی مشخص.

سفر یکی از لذت‌بخش‌ترین تفریحات محسوب می‌شود که نقش مهمی در تمدد اعصاب، کم‌کردن استرس و بهبود شرایط فیزیکی و روحی دارد. این کارکرد‌های مهم سفر، آن را جز مواردی قرار داده که امکان اعتیاد بدان در میان افراد جامعه بالا است. هرچند که اعتیاد به سفر ممکن است به افراد وجهه‌ای ویژه بخشیده و آنها را در نظر سایر افراد جامعه افرادی با تجربه‌تر، خوش‌مشرب‌تر و حتی ثروتمندتر جلوه دهد، اما نباید فراموش کرد که اعتیاد به بهترین چیزها در زندگی هم بدترین اتفاق زندگی هر شخصی می‌تواند باشد.

معیارهای سنجش اعتیاد به سفر

شاید بیشتر افراد با خواندن مطالب بالا به این فکر بیفتند که آیا آنها نیز به سفر اعتیاد دارند یا خیر. اعتیاد به سفر معیارهای مشخصی دارد که با سنجش آنها می‌توان از واقعیت وجود یا عدم وجود اعتیاد به سفر آگاه شد. البته باید توجه داشت که این معیارها برای همه افراد جامعه صادق نیست و داشتن یک یا چند معیار زیر دلیل محکمی برای اعتیاد به سفر نیست:

*زمانی‌که فرد از هواپیما به صورت مداوم و بیش از هر وسیله نقلیه دیگری استفاده کرده و آن را مفیدتر از همه آنها می‌داند.

*افراد شاغلی که بیش از افراد بازنشسته که دارای زمان آزاد هستند، به سفر می‌روند.

*افرادی که گذرنامه‌شان همیشه و تحت هر شرایطی همراهشان است حتی در هنگام خواب.

*افرادی که از چمدان خود همواره حتی در خانه استفاده می‌کنند و آن را چیزی شبیه به یکی از کمدها و کشوهای معمولی می‌دانند.

*زمانی‌که افراد به سادگی قادر به راهنمایی کردن سایرین در شهرها و کشورهایی غیر از محل زندگی خود هستند.

*افرادی که در طول سفرشان برای سفر بعدی برنامه‌ریزی و خیال‌پردازی می‌کنند.

*زمانی‌که فرد با نشستن بر روی هر صندلی در هر جا، ناخودآگاه به دنبال کمربند ایمنی بگردد.

*زمانی‌که فرد به هنگام برخاستن از خواب در خانه‌اش، آن را متفاوت و ناآشنا حس کند.

*افرادی که دیوار محل کارشان پوشیده از کارت‌پستال‌ها و عکس‌های سفر باشد.

*افرادی که در خانه دارای حداقل یک ساک یا چمدان از پیش بسته شده، هستند.

*زمانی‌که فرد تنها هدف از کار کردنش، به دست‌آوردن استطاعت مالی برای سفر بعدی‌اش باشد.

راهکارهای ترک اعتیاد به سفر

اگر با انگیزه خاصی چون بازرگانی، آموزشی، دیدار از اقوام و آشنایان و غیره به سفر نمی‌روید؛ به این پدیده تنها به چشم یک تفریح لذت‌بخش نگاه کنید. سعی کنید از سفر به‌عنوان وسیله‌ای برای فرار از مشکلات روزمره زندگی نگاه نکنید و اگر گاه دور شدن از خستگی‌ها و مشکلات هدف اصلی شما از سفر شد، هرگز آن را به شیوه‌ای روزمره بدل نکنید. بهتر است در چنین شرایطی برای سفر خود هدفی درخور معین کنید و با ایجاد انگیزه‌های متنوع، از تبدیل سفر به راه فرار جلوگیری کنید. این کار به شما کمک می‌کند، تا دلیلی برای سفر نداشته باشید بدان اقدام نکنید. برای مثال می‌توانید تنها برای شرکت در یک همایش یا بازدید از رویدادی ورزشی به سفر بروید و سایر زمان‌های آزاد خود را به فعالیت‌های فراغتی دیگر اختصاص دهید.

یکی دیگر از بهترین راهکارهای ترک اعتیاد به سفر، تغییر در شیوه‌های انجام آن است. اگر جزو افرادی هستید که سفرهای انفرادی به مکان‌هایی منزوی را ترجیح می‌دهید، تلاش کنید مدتی گروهی سفر کنید و یا برعکس اگر برای داشتن حس بهتر مرتبا با گروه‌های گوناگون به سفر می‌روید تا در میان جمع تایید شده و حس بهتری نسبت به زندگی شخصی‌تان داشته باشید، چند سفر را در تنهایی، به خودشناسی بگذرانید.

حذف سفرهای تکراری نیز از راهکارهای مناسب جهت ترک اعتیاد به سفر است. اگر عادت کرده‌اید مرتبا به مقصدی مشخص و با هدفی یگانه سفر کنید، تا جایی که می‌توانید از تعداد این سفرهای تکراری بکاهید. گاه برخی سفرها به شیوه‌ای مسحورانه وسوسه‌کننده هستند. در چنین مواردی خودتان می‌توانید بهترین درمانگر باشید. سعی کنید به روشی روانکاوانه دلیل این علاقه‌مندی را بیابید. در اکثر موارد این دلایل، نه‌تنها منطقی نیستند، بلکه به برخی از جنبه‌های منفی شخصیتی افراد بازمی‌گردند که شناخت آنها در از بین بردنشان نقش مهمی دارد

مطالب دیگر در حوزه گردشگری را در توریسم پرس دنبال کنید.

منبع:سفر

گردشگری زمستانی

گردشگری زمستانی

ورزش ها ی زمستانی، همان طور که از نام و نشان شان پیداست، جزو آن دسته از ورزش هایی تعریف و دسته می شوند که در فصل خاص و زیبای زمستان و البته شرایط ویژه قابل انجام و پی گیری هستند. ورزش های زمستانی در کنار تفریحات، گشت و گذار و هیجانات ناشی از این فصل، قابلیت جذب گردشگر را به طریقی باور نکردنی دارد، به حدی که خود به یکی از شاخه های گردشگری، به نام گردشگری زمستانی تبدیل شده است.

گردشگری در زمستان، گذشته از تکیه بر ورزش های مربوط و مرتبط، دارای قابلیت های فراوانی ست. کشورمان به دلیل دارا بودن این پتانسیل بزرگ و در حالی که در لحظه می توان هر چهار فصل را در این پهنه ی عظیم ملاحظه کرد، می تواند یکی از قطب های بزرگ جذب گردشگر باشد. درحال حاضر مناطق با قابلیت ورزش اسکی در شهر های مختلف همچون: آلوارس، یام، شیرباد، تاریک دره، نثار و بیست پیست دیگر، قابلیت این را دارند که از کشور های دور و نزدیک، همسایگان جنوبی و حاشیه ی خلیج فارس و اروپا ورزشکاران و مسافرین همیشگی را به خود جذب کنند. علاوه بر پیست های اسکی و ورزش هایی که به نوعی با برف و سرما و یخ در ارتباط اند، دیدار از مناطق برفی، آرامش و سکوت ناشی از بارش برف و تبدیل یکباره ی جنگل سبز کاج و سرو به سرزمینی با پوشش سفید برای مسافرینی که در کشورشان برف نمی بارد و تقریبا با برف و سرما بیگانه اند، قابلیت دیگری ست که نادیده گرفته شده و یا کمتر اهمیت داده شده است.

کشورهای همسایه مان، از موقعیت برفی و زمستانی خود به بهترین نحو بهره برده اند. سالن های پاتیناژ، استاندارد سازی پیست های اسکی بر اساس ضوابط و قواعد بین الملل، کوهنوردی های زمستانه و پیمایش های سطحی و ارتفاعی این فصل، موارد مشابهی ست که در کنار تبلیغات و روشنگری های مکفی، توانسته به خوبی موقعیت های خود را به جهانیان شناسانده و از گوشه و کنار و همسایه های خود توریست های جوان و به دنبال هیجان جذب کند.

مقایسه ای کوچک ما را به این نشانه هدایت می کند که تنها و تنها جای خالی تبلیغات برون مرزی در این بین خالی ست و کمی هم همت هم ترازی زیر ساخت ها با خواسته های گردشگران خارجی و ورودی را می خواهد که البته کارنامه ی چند سال گذشته، آمار تعداد گردشگران ورودی، رویداد های مختلف و مهمان نوازی زبان زد مخصوص ما ایرانی ها، جد و جهد بالای مسئولین و دست اندرکاران و کلیه ی فعالان صنعت گردشگری دال بر این مدعاست که خواستن همگی، توانستن و پیروز شدن بر هر نوع تبلیغات منفی و ایران هراسی ست.

گردشگری زمستانه نمونه ی کوچک و تنها یکی از هزاران دلیل جذاب بودن ایران برای گردشگران داخلی و خارجی ست. آنچه همه خوبان دارند، این سرزمین بیش از آن ها دارد. سرزمین چهار فصل و هزار رنگ، که اگر متناسب و مناسب بشناسانیم اش، نه تنها گردشگر جذب می کنیم، که با پدیده ی ماندگاری توریست رو برو خواهیم شد.

مطالب دیگر در حوزه گردشگری را درتوریسم پرس دنبال کنید.

منبع سایت:

شهر سوخته، پژوهشگاه میراث فرهنگی ایران

شهر سوخته، پژوهشگاه میراث فرهنگی ایران

سیستان و بلوچستان یکی از مراکز مهم تمدن در شرق فلات ایران است. منطقه‌ای که نه تنها برای شناسایی ریشه‌های فرهنگ و تمدن فلات ایران با ارزش و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد است بلکه دریچه‌ای برای آشنایی با سایر تمدن‌های شبه قاره هند، آسیای مرکزی، خلیج‌فارس و میان‌رودان است. ذکر این نکته لازم است که بعضی از باستان‌شناسان براین عقیده‌اند که جنوب شرق ایران به‌ویژه بلوچستان گذرگاه نخستین گروه‌های انسانهایی است که از آفریقا به سوی شرق آسیا مهاجرت کردند. لذا این منطقه کلیدی برای تحقیق در مورد چگونگی شکل‌گیری جوامع انسانی به شمار می‌رود. هرچند تاکنون بررسی‌های کمی درباره دوره‌های پارینه سنگی در فلات ایران صورت گرفته که مهم‌ترین آنها کشف ابزار سنگی از بستر کشف‌رود خراسان و ابزاری است که در شهر سوخته بدست آمده‌است. این ابزار همانندی زیادی با آثاری که از هیمالیا در سواحل شرقی مدیترانه کشف شده‌است دارند در بررسی‌های انجام‌یافته در مسیر و لایه‌های رودخانه‌های لادیزی، سیمسن و ماشکند تعدادی ابزار مربوطه به دوران پارینه سنگی به‌دست‌آمده که شبیه ابزاری سنگی است که در سوان پاکستان و اولدادی تانزانیا شناخته‌ شده‌است. کشف نمونه‌هایی از ابزار سنگی در اطراف شهر خاش و فلات سرحد توسط باستان‌شناس «جودیت ماروچک» بیانگر آنست که بلوچستان از دوران پارینه سنگی قدیم، میانه، و جدید محل سکونت انسان‌های این دوره بوده‌است. بیشترین ابزار سنگی مربوط به این عصر در کناره‌های دریای مکران، سدیچ و کهستک به‌دست‌آمده که شامل تیغه‌های سنگی است که به روش لوالوا ساخته شد که مربوط به ۷۵ هزار سال پیش است. با ورود انسان به مرحله شهرنشینی بقایای زیادی از واقعه‌ای مهم در سراسر منطقه باقی‌مانده که مهم‌ترین آن شهر سوخته است. شهری که در زیر سلسله‌ای از تپه‌ها با ارتفاع بین ۱۲ تا ۱۸ متر از سطح زمین‌های اطراف خود و در ۵۶ کیلومتری راه بین زابل و زاهدان آرمیده‌است. شهر سوخته یکی از نمادهای تمدن بزرگ دشت سیستان و یکی از عظیم‌ترین شهرهای باستانی ایران است. شهری در دلتای رودخانه هیرمند با قدمت ۶ هزار سال در کاوش‌های این منطقه که تاکنون صورت‌گرفته‌است. وسعت شهرسوخته بیش از ۱۵۰ هکتار است، بیش از نیمی از شهر کشف‌شده پوشیده از سفال‌ها، ابزار سنگی نیمه قدیمی و اشیا فلزی است. فشردگی این اشیا به قدری است که حرکت کاوشگران را در محوطه بسیار سخت کرده‌است. حفاری‌های شهر سوخته به طور جدی از سال ۱۳۷۶ آغاز گردید. در این کاوش‌ها معلوم شد که این شهر یکی از بزرگ‌ترین شهرهای دوران مفرغ در فلات ایران و خاورمیانه است. معماری این شهر از شاهکارهای شهرسازی است. شهر شامل سه بخش اصلی و سه بخش فرعی است. منطقه بزرگ مرکزی شامل بخش‌های مسکونی شرقی، مرکزی و بخش غربی منطقه صنعتی را در خود جای داده‌است. و در نهایت منطقه گورستان‌ها را باید نام برد.

در بخش مسکونی نظم و ترتیب در ساختمان‌ها رعایت‌شده و خیابان‌ها، کوچه‌ها و ساختمان‌ها را از یکدیگر جدا می‌کنند. مصالح ساختمانی که در این بنا به کار رفته عبارت بودند از چینه، خشت، چوب و نوعی حصیر. هر واحد مسکونی شامل ۶ تا ۱۰ اتاق بوده که شامل سقف، پله و اجاق بوده که در بین خرابه‌های این قسمت غیر از ظروف سفالی، پیکره‌های کوچک گلین و گاهی سنگی انسان و حیوانات، اشیای چوبی و حصیری و ابزار بافندگی پارچه و طناب کشف ‌شده‌است. افزون بر اینها لوح گلی کوچکی است که خط دوران ایلامی در آن یافت‌شده و مربوط به ۵۵۰۰ سال پیش است. در بنای آیینی که در سال ۱۳۷۸ کاوش آن آغاز شده دیواره‌ای با قطر ۱۲۵ سانت تا ۷۵ سانت ساخته شده‌ و دیواره‌ای به طول ۵/۳ متر هنوز پابرجاست. اشیا موجود در این قسمت استخوان، فلز، چوب، سفال و ابزار پرستشی و مذهبی مانند پیکره‌های انسان، جانور و سرپوش‌ها، طاس‌های گلی و صفحات سفالی مدور، ابزار  فلزکاری نیز در قسمت صنعتی دید می‌شود. مهرهایی که در شهر سوخته یافت‌شده بر‌خلاف مهرهای میان‌رودان مسطح است و بیشتر از سنگ صابون، سنگ مرمر، سنگ لاجورد و مفرغ ساخته شده‌اند.

نکته جالب توجه اینکه بر روی بیشتر قطعات کشف‌شده اثر مهر باقی است. مهرها بیشتر به اشکال هندسی مثل مثلث، چهارگوش و صلیبی  است. در مواردی از داخل قبور که در قسمت مربوطه در شهر کشف شده است، پارچه‌های به شکل کیسه در داخل ظروف و یا به شکل زیرانداز در قبور پیدا شده‌است. این پارچه‌ها بیشتر فاسد و پوسیده‌اند. رنگ این پارچه‌ها قهوه‌ای و گرم است که همگی منشا رنگ گیاهی دارند.

بی‌شک پیداشدن هزاران قطعه اشیای گوناگون در کشفیات شهرسوخته بیانگر ثروت و غنی این شهر و رفاه سرزمین و مردمان آن است.

با بررسی آنچه که به میراث مانده، ارتباط این شهر با روستاهای اقماری آن که تولیدکننده برخی از مواد موردنیاز جامعه بود و از طرف دیگر ارتباط با سرزمین‌های دور که از نظر مبادله کالا اهمیت دارد را درخواهیم یافت. بابررسی قبور و اشیای دفن‌شده در آنها توسط باستان‌شناسان معلوم گردیده، تاکنون هم چگونگی ساخت این قبور و هم چندین نوع از آنها کشف شده‌است. هر یک از این گروه قبور به طبقه خاصی از طبقات اجتماعی آن دوره اختصاص داشته‌است. بنابراین نوع قبور چه به لحاظ اجتماعی و چه از نظر درجه فقر و ثروت و در پاره‌ای از موارد با شغل افراد مدفون شده ارتباط دارد. اختلاف میان اشیا به کیفیت و مرغوبیت آنها از نظر ساختمانی و یا مواد استفاده‌شده در آنها بستگی به نوع ساختمان قبور دارد. به نحوی که جز کودکان که بیشتر آنان در گودال‌های ساده و عمق کم و در برخی موارد بدون اجرای مراسم سنتی دفن شده‌اند ارتباطی با جنسیت و یا سن و سال مدفونین نداشته‌است. در سایر موارد تفاوت در باورهای مذهبی و اختلاف طبقاتی موجود بین افراد آن جامعه بود. این گور‌ها را به شکل گودال دوقسمتی سردابی، چندطبقه، گورهای عمودی تک‌نفره، دو نفره و چند نفره با اشیا گوناگونی که نشان از باور آنان دارد. از میان تمامی این گور‌ها یک گونه از تدفین که تعداد آنها ولی از نظر ساختار قابل‌توجه است گور‌های سردابی و شبه‌سردابه‌ای است. این گور‌ها از دو قسمت متمایز تشکیل شده‌اند، یک گودال عمومی و یک اتاقک یا دخمه خصوصی که در جنب دخمه عمومی قرار دارد. در این گورها اسکلت، اشیا و پیش‌کش‌هایی که به همراه متوفی دفن شده‌اند برای هزاران سال به صورت سالم باقی مانده‌اند. چراکه فضای سربسته و بدون هوا از فساد و از بین رفتن زودهنگام آنها جلوگیری می‌کرده‌است. به همین دلیل اختلاط کمتری از اشیا با دیگر دوره‌ها دیده می‌شود. از ۳۴ گور سردابه‌ای کشف‌شده جمعا ۸۵۵ قطعه شیء به دست آمده‌است. بیشترین قطعاتی که  در یک گور یافت شده ۱۰۱ قطعه است. در یکی از این گور‌ها که متعلق به مردی حدودا ۲۵ ساله است با ۶۱ شیء یافت شده که به کلی از مسائل رایج، ظرف‌های سفالین و سبدهای بافته‌شده، ظروف چوبی، قاشق چوبی، بقایای انگور، مهر فلزی و بقایایی از اسکلت پرندگان و دو شی است که مشابه آن در شهر سوخته کشف نشده‌است. یکی جام پایه‌دار سفالی است که شاید نخستین کوشش بشر ساکن فلات ایران در نشان دادن حرکت و تجربه‌آموزی انیمیشن باشد و دیگر تخته بازی چوبی و مهره‌های آن است. در ساخت اتاق‌ها و دیوارهای شهر سوخته از کاه‌گل، حصیر و قطعات چوب استفاده‌شده که بیانگر آشنایی مردمان این سرزمین با هنر مهندسی است. فلاخن‌های گلوله تخم‌مرغی شکل که بیانگر سلاحی برای تدافع و شکار بود و یا مهرهایی که بر روی اشیا حک شده نشان از نظم و کنترل تولیدات در این شهر دارد. ابزار بافندگی مربوط به ۵۵۰۰ سال پیش، لوح گلی با خط عیلامی دوران اولیه عیلامیان، شانه چوبی معرق کاری‌شده که در کاوش سال ۱۳۷۹ کشف شد بیانگر آن است که هنر معرق و از آن که به چین نسبت داده شود هنری ایرانی است.

مطالب دیگر در حوزه گردشگری را درتوریسم پرس دنبال کنید.

منبع سایت

بومگردی در ایران چقدر ظرفیت دارد

از شمال تا جنوب با سنت های بومی

در روزهایی که بازگشت به سنت و ارزش‌های بومی، در همه‌جای دنیا طرفداران زیادی پیدا کرده، گردشگری هم از این قاعده مستثنی نمانده و این روزها در ترازوی گردشگری لوکس و گردشگری سنتی، شاید کفه به سمت دومی سنگینی کند. به‌طوری که یکی از شاخه‌های بسیار مورد‌علاقه گردشگران خصوصا گردشگران حرفه‌ای و طبیعت‌دوست بومگردی است. بومگردی یکی از انواع گردشگری بوده که مبتنی برطبیعت و زندگی در دل طبیعت به شیوه‌های بومی و سنتی است. گردشگرانی که این نوع سفر رفتن را انتخاب می‌کنند، افرادی هستند که می‌خواهند هم در دل طبیعت به آرامش و آسایش برسند و هم با شیوه‌های زندگی سنتی و طبیعی و بومی از نزدیک آشنا شوند. حتی چند صباحی نیز به شکل سنتی و بومی زندگی کنند. این روز‌ها بومگردی به یکی از پر‌طرفدارترین شاخه‌های گردشگری در جهان تبدیل شده است، چون از یک طرف ضمن احترام به شیوه‌های زیست سنتی و بومی در مورد حفظ محیط زیست نیز حساسیت‌های خاص خود را دارد. از طرف دیگر با کمک به جوامع ملی تلاش درتوسعه پایدار آن جوامع به وسیله صنعت گردشگری خواهد داشت. بومگردی از نظر مدیریتی حساسیت‌های خاص خودش را دارد و با دیگر شاخه‌های گردشگری در زمینه مدیریتی متفاوت است. در واقع در این نوع از گردشگری حفاظت از محیط زیست و احترام به شیوه زندگی بومیان هر منطقه اصل اساسی است. برای همین آموزش گردشگران و آشنایی آنان با این مسائل از اصول اساسی این نوع از گردشگری است. در بومگردی هدف نهایی، توسعه پایدار جوامع محلی به‌منظور بهبود وضعیت معیشتی آنان است، تا به این وسیله از مهاجرت بی‌رویه آنان به شهر‌ها جلوگیری شود تا جوامع محلی در مناطق خود بمانند و از زیست‌بوم‌های خود محافظت کنند. در واقع بومگردی چیزی فراتر از گردشگری تفریحی صرف است. هدف نهایی بومگردی بهبود مناطق بومی و رشد و توسعه متوازن این مناطق است. توسعه پایدار توسعه‌ای است که ضمن رفع نیازهای نسل امروز، نسل آینده را از نیازهای خود محروم نمی‌سازد.

چرا بومگردی رونق یافته است؟

بومگردی شاخه‌ای از گردشگری است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مدل از گردشگری افراد برای بازدید از مناطق دست‌نخورده و زیستگاه‌های طبیعی که مردمان بومی در آن به روش‌های سنتی زندگی می‌کنند، به سفر می‌روند. بومگردی در واقع به نوعی تلاش برای حفاظت از میراث فرهنگی و بومی مناطق بکر و دست‌نخورده نیز محسوب می‌شود. این‌گونه از گردشگری به‌منظور بهبود وضعیت زیستی بومیان هر منطقه نیز کاربرد فراوانی دارد. در ‌واقع محیط‌زیست مناطق سنتی را مقصد خود می‌داند و همچنین نحوه زندگی اجتماعی و سنتی آنان را در نظر دارد. در بومگردی ضمن برنامه‌ریزی برای محافظت از محیط‌زیست بکر و دست‌نخورده با در نظر گرفتن درآمدزایی و ایجاد اشتغال برای مردمان بومی تلاش می‌کند که به جوامع محلی و سنتی نیز سود برساند. در واقع تلاش برای حفظ و ارتقای ارزش‌های بومی و سنتی مناطق مقصد بومگردی از دیگر مزایای این نوع گردشگری محسوب می‌شود.

 در ایران چه ظرفیت‌هایی هست؟

خوشبختانه کشور ما ایران هم از لحاظ طبیعی و هم از لحاظ فرهنگی و اجتماعی، پتانسیل‌های قوی در زمینه بومگردی دارد. در ایران با توجه به اینکه ما پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده بینظیری داریم، می‌توانیم در زمینه بومگردی حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشیم. همچنین زیستگاه‌ها، آبشارها و تالاب‌های بکر همه و همه می‌توانند نقش مقاصد بومگردی را بازی کنند.

در کنار اینها شیوه زیست سنتی اقوام بومی ساکن در ایران برای هر گردشگری که خسته از زندگی مدرن و ماشینی شده است، می‌تواند جذابیت ویژه‌ای داشته باشد. در بومگردی توجه اصلی به مناطق روستایی و مردم روستاست. در ایران نیز زندگی روستایی تاریخ طولانی و غنی دارد. روستاهای ایران هم از لحاظ طبیعی و هم از لحاظ فرهنگی و اجتماعی می‌توانند مقاصد جدی برای علاقه‌مندان به بومگردی باشند. در اینجا البته باید به برنامه‌ریزی در زمینه توسعه بومگردی در روستاها بر اساس سرمایه‌ها و ارزش‌های بومی و محلی آنها در زمینه طبیعی، فرهنگی و تاریخی توجه کرد تا با ایجاد تحول در زندگی و معیشت آنان به اقتصاد مناطق کم‌درآمد روستایی در کشورمان ایران کمک شود. یکی از اصول توسعه پایدار این است که با در نظر گرفتن ملاحظات اجتماعی و طبیعی منطقه با ایجاد مناطق ویژه بومگردی و رشد و توسعه این صنعت موجب این شود زنان و جوانان در روستا‌ها مانده و از مهاجرت آنها به شهرهای بزرگ پیشگیری شود.

 کلبه‌ها، سفیران بومگردی

در بومگردی مساله این است که گردشگر با زندگی بومیان هر منطقه از نزدیک آشنا شود، حتی خودش را جای آنان بگذارد و تجربه این نوع زیستن را برای خود به ارمغان بیاورد. برای همین هم اقامتگاه بومگردی با هتل‌ها و اقامتگاه‌های لوکس متعارف گردشگری فرق دارد. این اقامتگاه‌های بومگردی ویژگی خاص محیطی خود را دارند، در واقع این اقامتگاه بومی و محلی عمدتا در خانه‌های قدیمی بازسازی شده، برپا شده‌اند. اقامتگاه بومگردی در ایران کلبه‌ای ساده وسنتی است که با انواع وسایل سنتی و قدیمی زینت داده شده است. این کلبه به‌منظور حفظ سنت پیشینیان و فرهنگسازی ساده زیستی آماده‌سازی شده است.

اقامتگاه بومگردی اقامتگاهی برای گردشگران است که ساختار بومی خدمات، محصولات و فعالیت‌های گردشگری، ساختار محیطی بومگرا، ساختار مالکیت و مدیریت خانوادگی و مشارکت جامعه بومی و در نهایت داشتن ساختارهای مناسب زیربنایی گردشگری که ارکان و هسته‌های اصلی یک اقامتگاه است، آن را از دیگر الگوهای اقامتی مانند هتل‌ها و مهمانپذیرها متمایز می‌کنند. اقامتگاه‌های بومگردی در محیط‌های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست‌محیطی و به شکلی سازگار با معماری و سیمای طبیعی منطقه احداث شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت طبیعتگردان را با کیفیتی قابل‌قبول و تعریف شده در محیط‌های طبیعی فراهم نمایند. کلیه اقامتگاه‌های بومگردی ضمن رعایت اصول فنی و مهندسی که تضمین‌کننده ایمنی ساکنان ساختمان‌ها هستند، با استفاده از مصالح بومی و با بهره‌بردن از حداکثر دانش بومی و هماهنگ با محیط طبیعی و فرهنگی پیرامون خود احداث شده و طی مدت بهره‌برداری و توسعه اقامتگاه‌های شرایط بایستی تداوم داشته باشد.

 گردش بومی با شن‌های داغ

کویر بزرگ مرکزی ایران بیش از یکصد کیلومتر مربع وسعت دارد و بزرگ‌ترین نمکزار ایران است. قسمت اعظم بخش‌های یکپارچه و با ارزش آن (املاح و مناظر زیبا و راه‌های ارتباطی و تاریخی و…) در استان سمنان واقع شده است. سال‌هاست در جهان که کویر از جاذبه‌های گردشگری محسوب می‌شود و حدود یک‌پنجم سطح خشکی زمین را تشکیل می‌دهند و گرم‌ترین نقاط جهان را درون خود جای داده‌اند که قادر است گردشگران ماجراجو را به سوی خود جلب کند. در کویر مرکزی ایران خصوصا در مناطق نزدیک به سمنان و شاهرود روستاهای فراوانی وجود دارد که اکنون به‌عنوان مناطق بومگردی محسوب می‌شوند. بازسازی خانه‌های روستایی و کاروانسراهای قدیمی در این سال‌ها رشد کرده است و اقامتگاه‌های زیبای گردشگری برای همه خصوصا گردشگران خارجی ساخته‌اند. این روستا سالانه گردشگران فراوانی را جذب می‌کند.

 بومگردی در جزیره

جزیره قشم، بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس و دریای عمان و از ۴۱ کشور مستقل دنیا بزرگ‌تر است. یکی از مقاصد اصلی بومگردی در سال‌های اخیر جزیره قشم شده است. این جزیره به طول ۱۳۰ کیلومتر در دهانه تنگه استراتژیک هرمز واقع است و از جنوب نزدیک‌ترین کشور به آن بخشی از عمان است. مساحت آن نزدیک به ۱۵۰۰ کیلومترمربع است. این جزیره در سال ۶۸ به‌عنوان منطقه آزاد تجاری شناخته شد. در این بین روستای شیب‌دراز در ۵۰ کیلومتری ساحل جنوبی جزیره قشم در مجاورت جزیره هنگام واقع است که اکنون یکی از مراکز علمی بومگردی است. زندگی مردمان بومی قشم و ماهیگیری آنان و همچنین وجود لاک‌پشت‌های زیبا در این منطقه بهانه‌ای شده است برای گردشگران که به این منطقه بروند.

 گردش در دل کوهستان

منطقه اورامانات در استان‌های کرمانشاه و کردستان یکی دیگر از مناطق بومگردی در ایران است. مردمان این منطقه سبک زندگی سنتی خود را حفظ کرده‌اند. لباس‌های زیبای مردان و زنان کرد این منطقه و غذاهای محلی آنان در کنار روستاهای سنگی و پلکانی‌اش چشم هر گردشگر علاقه‌مندی به بومگردی را خیره می‌کند. در سال‌های اخیر با برنامه‌ریزی خوب مردم محلی این منطقه تبدیل به یکی از مقاصد گردشگری شده است. اگر دولت به حمایت از صاحبان اقامتگاه‌های بومگردی بپردازد و کمک به تسهیل روند کار به نفع روستا و میراث فرهنگی آنان کند، قطعاً اورامانات تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری و بومگردی در ایران و خاورمیانه می‌شود.

 بومگردی در خدمت توسعه پایدار

همان‌طور که در ابتدای گزارش گفته شد بومگردی یکی از راهکار‌های توسعه پایدار مناطق محلی و بومی است. در ایران نیز این نیاز بیش از گذشته حس می‌شود. برنامه‌ریزان باید با اعتمادسازی و ایجاد فضای آرام و امن هم برای گردشگران و هم برای جوامع محلی می‌تواند به توسعه این مناطق کمک کند. در‌واقع با انگیزه و پشتکار می‌توان برای استفاده بهینه از فرصت‌های شغلی ایجاد شده به معیشت مردم این مناطق کمک کرد و هم مشارکت در امور و کمک به صاحبان اقامتگاه‌ها به مردمان محلی برای جذب گردشگر کمک کرد. همچنین می‌توان در کنار اقامتگاه‌های سنتی و بومی با ارائه خدمات ویژه همچون خوراکی‌های محلی و نوشیدنی‌های گیاهی و سالم، فروش کتابچه و فیلم‌های مربوط به جاذبه‌های منطقه، فروش صنایع دستی درآمد بیشتری کسب کرد. به هر روی باید گفت روند رو به رشد بومگردی در ایران و استقبال بی‌نظیر گردشگران داخلی و خارجی از اقامتگاه‌های بومی، می‌تواند راهگشای مسیر توسعه پایدارگردشگری در ایران و خصوصا مناطق روستایی آن باشد.

مطالب دیگر در حوزه گردشگری را در توریسم پرس دنبال کنید.

منبع سایت

فریبا متخصص در گفت‌وگو با صنعت و توریسم

فریبا متخصص بازیگری که عرصه نمایش را در تئاتر، رادیو، تلویزیون و سینما تجربه کرده‌.

  خانم متخصص چقدر اهل سفر هستید و سفر چه چیزی به شما به‌عنوان یک انسان اضافه می‌کند؟

یک ضرب‌المثل قدیمی هست که می‌گوید کباب پخته نگردد مگر به گردیدن. انسان هر چه سفر کند و بگردد تجربه بیشتری کسب می‌کند و بالاخره مجبور است با آدم‌هایی که نمی‌شناسد، آشنا شود.

کلا سفر‌کردن را دوست‌دارم ولی حتما باید همسفرهای خوبی همراه آدم باشند که در کنارشان احساس خوبی هم داشته باشم، چون اگر به قول معروف جور نباشند و هر کسی بخواهد ساز خودش را بزند خوش نمی‌گذرد.

 در سفرهای داخلی که در کشورمان داشتید سفر به کدام شهر یا منطقه برایتان جذاب‌تر بوده‌است؟

من شیراز را خیلی دوست‌دارم هم جاهای دیدنی زیادی دارد و هم مردم دل‌نشاطی دارد. وجود حافظیه، سعدیه و تخت‌جمشید که نشانگر فرهنگ و تمدن ایران عزیزمان است، باعث می‌شود بیشتر این شهر را دوست داشته‌باشم.

 یک منطقه یا شهر از کشور را برای سفر و‌ یک غذای سنتی محلی پیشنهاد بدهید؟

در سفر کاری که به زنجان برای فیلم سینمایی آباجان داشتم از سلطانیه دیدن‌کردم، درضمن، دیدن اصفهان و آثار ماندگار و معماری بی‌نظیرش را بسیار دوست‌دارم ولی متاسفانه هیچوقت قسمت نشد بریونی اصفهان را که بسیار تعریفش را شنیدم، صرف‌کنم.

 به نظرتان در بحث حفاظت از محیط و جاذبه‌های توریستی کشورمان چه بایدکرد که در بین آحاد جامعه حفاظت از محیط‌زیست و جاذبه‌های توریستی و گردشگری که در کشورمان کم هم‌نیست، نهادینه شود؟ مثلا حتما شما هم مانند بسیاری از هموطنان دیده‌اید که برخی در رعایت مسایل ابتدایی مثل نریختن زباله یا یادگاری‌ننوشتن روی ابنیه‌تاریخی هنوز در ابتدای راه هستند یا اینکه در بازدید از اماکن‌تاریخی برخی به‌جای اینکه اطلاعات‌شان را از آن مکان تاریخی بالاببرند و یا از آن بنای تاریخی لذت‌ببرند، بیشتر درگیر این هستند که عکس یادگاری بگیرند.

وقتی صحبت از میراث‌فرهنگی و نگهداری از ابنیه تاریخی که از نیاکان ما به‌جامانده می‌شود، پشت‌بندش باید به وظیفه ملی هم اشاره‌کرد چرا که ما امانت‌دار آن هستیم. وقتی به موزه کشورهای دیگر می‌رویم و آثار تاریخی مملکت خود را می‌بینیم، هم احساس غرور می‌کنیم و هم افسوس که چرا ما نگهدار آنها نبودیم ولی به‌نظر من مهم نیست هر گنجینه‌ای کجاست مهم این است که چطور حفظ و نگهداری می‌شود. پس ما این فرهنگ‌سازی نگهداری و حفاظت آثار نیاکان‌مان را باید به مردم کشورمان آموزش بدهیم تا این حس غرور را چند برابر کنیم و بخود ببالیم.

 شما بازیگری هستید که هنرهای نمایشی را در همه عرصه‌ها از جمله رادیو، تلویزیون، تئاتر و سینما تجربه کرده‌اید. کدامیک از این عرصه‌ها را بیشتر ترجیح می‌دهید؟

یک بازیگر باید مثل موم و قابل‌انعطاف باشد، برای همین در همه زمینه‌های هنری می‌تواند فعالیت داشته‌باشد.

مطالب دیگر در حوزه مصاحبه اختصاصی  را درتوریسم پرس دنبال کنید.

منبع سایت